Nie dziwne więc, że gdy musiał opuścić ojczyznę, wybuchł w nim wielki żal, że nigdy już nie zobaczy tych pięknych ziem. Tak się niestety stało – Adam Mickiewicz zmarł na obczyźnie. Jego wielkiej tęsknocie zawdzięczamy jednak jedno z najpiękniejszych świadectw ludzkiego przywiązania do konkretnego miejsca, choć oczywistym Jednak to nie w poezji, najczęściej niższego lotu, zdobył on zasługi. Właśnie "Nie-boska komedia", którą napisał w wieku dwudziestu lat, jest obok późniejszego "Irydiona" uznawana za dzieło wybitne i to nie tylko w skali naszego kraju, ale i Europy. Nad światem przelatuje Anioł Stróż, który błogosławi wszystkim tym, którym pozostało jeszcze serce, bo tylko tacy zostaną zbawieni (wg J. Kleinera Krasiński „umyślnie może w początkowej wypowiedzi dramatu nacisk położył na wyraz ‘serce’, bo ‘Nie-Boska komedia’ będzie poematem o braku serca”). „Nie – Boska komedia” jako dramat metafizyczny Plan wydarzeń „Nie-Boskiej komedii” Twórczość Zygmunta Krasińskiego Funkcje symboli religijnych w dziełach romantycznych twórców Krasiński o „Nie – Boskiej komedii” Realizacje sceniczne „Nie – Boskiej komedii” i uwagi krytyków • Nie-boska komedia – streszczenie, plan wydarzeń • Listy do Delfiny Potockiej – opracowanie • Obraz rewolucji w „Nie-boskiej komedii” • „Nie-boska komedia” jako dramat romantyczny • „Nie-boska komedia” jako dramat rodzinny • Obraz arystokratów i rewolucjonistów w dramacie „Nie-Boska komedia” Zygmunta PLAN WYDARZEŃ NIE-BOSKA KOMEDIA - CZĘŚĆ 3 ZYGMUNT KRASIŃSKI 卡 CZĘŚĆ III Wszystkie wydarzenia mają warstwę realistyczną Przemówienie Pankracego do tłumu rewolucjonistów Spotkanie przechrztów w szałasie Rozmowa Pankracego z Leonardem Wędrówka Henryka przez obóz Rewolucjonistów Obrzędy "nowej wiary" na wzgórzu Dyskusja ideowa Pankracego i Hrabiego Henryka Początek Nie boska szopka plan wydarzeń. Dwie pierwsze części ukazują bohatera jako męża z rozsądku, który jak większość romantyków nie potrafił dostosować się do przymusów życia rodzinnego. Streszczenie krótkie nie boska komedia dramat zwykło się dzielić na część domową oraz publiczną. Plan Wydarzeń Nie Boska Komedia. 7)żona jest chora i trafia do domu. Głosi ona, że w świecie. Nie Boska komedia” jako dobra lektura do dyskusji o polityce from liceum.piwoni.pl W utworze występuje koncepcja historiozoficzna, która nosi nazwę prowidencjalizmu. Mężczyzna ma trzydzieści pięć lat. Dyskusja filozofa i męża o rewolucji. Source: www.boskakomedia.pl Rozbudowana Tematyka utworu. "Nie-boska komedia" jest dramatem o różnorodnej problematyce: Dramat rodzinny: hr. Henryk o małżeństwie: "Zstąpiłem do ziemskich ślubów, bom znalazł tę, o której marzyłem" (śluby ziemskie jako zniżenie się do ziemskiej rzeczywistości); rozczarowanie "żoną dobrą i skromną", zmęczenie prozą życia O nowym spektaklu Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego nie sposób mówić bez odwołania się do wydarzeń w Starym Teatrze, które podzieliły środowisko teatralne nieco ponad rok wcześniej. Nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU! nie jest bowiem inscenizacją dramatu Krasińskiego, ale autorskim tekstem Pawła Demirskiego, powstała zaś PtFam. 1. Ślub Henryka i Wizja i wezwanie Chrzest Orcia – porzucenie rodziny przez hrabiego Rozpacz i szaleństwo Spotkanie hrabiego z Dziewicą – ratunek Anioła Przewiezienie Marii do domu Spotkanie Henryka z żoną – proroctwo i śmierć Poetycki talent Postępująca ślepota i szaleństwo Wybuch rewolucji przeciwko obozu rewolucjonistów przez Spotkanie Henryka z Pankracym – odrzucenie propozycji Henryk dowódcą obozu Widzenie Atak rewolucjonistów na okopy Świętej Bunt panów i odrzucenie poselstwa Śmierć Orcia na murach Samobójczy skok Henryka w Zdobycie twierdzy przez oddziały Egzekucje na Widzenie i śmierć Pankracego na rękach Leonarda. Polecamy również: Nie-Boska komedia - geneza „Zaczęte w Wiedniu na wiosnę, skończone w Wenecji w jesieni 1833 r.” – taki napis widnieje na rękopisie „Nie-Boskiej komedii”. Dzieło zostało wydane drukiem dwa lata później jako utwór anonimowy. Młody poeta liczył sobie wówczas dopiero 21 lat. Pierwotnie,... Więcej » Nie-Boska komedia - czas i miejsce akcji Czas akcji utworu nie jest dokładnie określony. Akcja obejmuje w przybliżeniu 15 lat – od ślubu hrabiego z Marią do momentu śmierci Orcia i zdobycia zamku przez rewolucjonistów. Więcej » Nie-Boska komedia - opracowanie (problematyka) Poezja jest ukazana w dramacie dwojako – jako błogosławieństwo i przekleństwo. Rozróżnienie pomiędzy tymi dwoma funkcjami pojawia się już we wstępie utworu. „Błogosławionym” poetą nazywa autor tego, kto daje swój talent innym, potrafi go wykorzystać do pozytywnych celów.... Więcej » Nie-Boska komedia - bohaterowie Nie-Boska komedia - najważniejsze motywy Artysta - jeden z głównych motywów utworu jest artysta oraz jego dzieło - poezja. Piękną metaforę poezji odnajdziemy już we wprowadzeniu do pierwszej części dramatu. W tym samym fragmencie pojawiają się opisy poezji darzącej błogosławieństwem. Więcej » Pierwszej inscenizacji „Nie – Boskiej komedii” dokonał Józef Kotarbiński. 29 listopada 1902 roku w Teatrze Miejskim w Krakowie odbył się spektakl premierowy. Kolejnych adaptacji dokonywano zazwyczaj co dwa - trzy lata. Do roku 1938 odbyło się ponad dwadzieścia premier. Nie wszystkie były udane, a do najciekawszych należą: - inscenizacja Arnolda Szyfmana w Teatrze Polskim w Warszawie – premiera: 30 stycznia 1920 roku - dwie inscenizacje Leona Schillera: pierwsza w Teatrze im. W. Bogusłwawskiego w Warszawie – premiera: 11 czerwca 1926 roku, druga w Teatrze Polskim w Łodzi – premiera: 12 marca 1938 roku. Po II wojnie światowej dokonano czterech nader ciekawych realizacji scenicznych dzieła Krasińskiego. Były to spektakle w reżyserii: - Bohdana Korzeniewskiego - w Teatrze Nowym w Łodzi (1959 rok, spektakl premierowy odbył się 19 czerwca), - Jerzego Kreczmara – w Teatrze Polskim w Poznaniu (1964 rok, premiera 25 marca), - Konrada Swinarskiego w Teatrze Starym w Krakowie (1965 rok, premiera 9 października), - Adama Hanuszkiewicza w Teatrze Narodowym w Warszawie (1969 rok, premiera 20 marca). „Nie – Boską komedię” wystawiano także za granicą: w Pradze (1918), Leningradzie (1923), Gera (w Niemczech, 1929), Wiedniu (1936), Budapeszcie (1936), Bernie (w Szwajcarii, 1956). „Nie – Boska” w oczach krytyków - fragmenty recenzji wybranych inscenizacji teatralnych: - o adaptacji Leona Schillera (czerwiec 1926 roku) Tadeusz Boy – Żeleński: „(...) Jedni, mówiąc o realizacji dzieła poety i myśliciela, zaznaczają, ze na pierwszym planie znalazł się dekorator; drudzy stwierdzają, że „Nie – Boską komedię” pokazano jako „dramat zbiorowy”, gdyż jasnym jest, że dla poety główną sprawą jest tu dramat indywidualny, ów znamienny dramat romantyczny, obejmujący rozpięciem skrzydeł niebo i ziemię, ale zestrzeliwujący wszystko we własnym sercu. „Nimi pogardzam, was nienawidzę”, oto stosunek hrabiego Henryka do dwóch obozów; a jak podszepty złowrogiej Dziewicy rozpoczynają dramat, tak kończą go słowa: „Poezjo, bądź mi przeklęta”. Zaznaczyłem już te proporcje, przejrzyste w czytaniu, prą, siłą samego ucieleśnienia scenicznego, ku deformacji; tym bardziej, gdy, jak się stało, dekorator zaciemni dramat osobisty Henryka, a reżyser mistrzowskimi scenami zespołowymi uczyni z „Nie – Boskiej” magiczną latarnię rewolucji. („Kurier Poranny” 1926 nr 162; przedruk wg Pisma, t. XXII, Warszawa 1964)- o adaptacji Bohdana Korzeniewskiego (czerwiec 1959 roku); Zygmunt Greń: „Korzeniewski uczynił próbę interesującą i śmiałą. Wokół Poety – Henryka poruszają się cztery Postacie, jego myśli, wątpliwości, przeświadczenia. Adaptator rozdziela tekst między tę piątkę, co więcej, zrobi to nawet w scenie rozmowy Henryka z Pankracym. To owe postacie, myśli samego hrabiego mówią część kwestii jego przeciwnika. Henryk odpowiada ostro, logicznie i bezwzględnie, ale w nim samym tkwi połowa wątpliwości podsuwanych przez Pankracego. Reżyser najdobitniej wyraża tutaj rozdźwięk pomiędzy decyzją a postępowaniem Henryka, pomiędzy jego wyborem a świadomością, zdolnością oceny sytuacji. Nie znaczy to, by Henryk działał wbrew sobie. Ale nie widzi dostatecznych racji swego przeciwnika. Jego wybór, tak ostro podkreślony przez Korzeniewskiego i wydobyty z utworu, staje się jak dyby wyborem egzystencjalisty ze szkoły Sartre’a. Można dyskutować potrzebę takiej dobitności. Ale wydaje się, że to pokrewieństwo bohaterów Krasińskiego z egzystencjalizmem wydobył Korzeniewski trafnie i celowo. Trzeba to było powiedzieć. „Postacie” wprowadził reżyser w wyraźny rytm; mówią, poruszają się jednostajnie, miarowo, rój satelitów wokół planety; nerwowe, niespokojne, wahające się wnętrze człowieka znalazło się przed nami rozłożone na wzór atomu. Ale Korzeniewski tę rytmiczność aktorstwa przeniósł także w pozostałe sceny. Henryk dręczony szatańskimi pokusami i Henryk wśród obłąkanych - mieszczą się jeszcze w tej koncepcji. Pomyłka staje się oczywista w drugiej części widowiska, gdy wchodzimy w świat rewolucji, gdy Henryk rozpoczyna swą wędrówkę po obozie. A wreszcie w części trzeciej, gdy w Okopach Św. Trójcy arystokraci dopuszczają się zdrady. Jaki sens teatralny niesie ze sobą ta rytmiczność tłumów, recytacji, litanijne przerzucanie słów, których treść psychologiczna wietrzeje natychmiast jak slogan? Rytmu historii, jej twardego kroku, w ten sposób reżyser nie uchwycił. Zniknęła natomiast z tych scen cała ich intymność i drapieżność zarazem, olśniewająca błyskawiczność, nagość, siła. Rytmicznie i martwo występują rzeźnicy, chłopi, lokaje, zabójcy, artyści – by w końcowej scenie przebiec nad ciałem Pankracego ku widowni i zastygnąć z wzniesionymi pięściami niemal na pierwszym rzędzie krzeseł. Korzeniewski był konsekwentnie antyromantyczny. Dlatego wyobraził sobie na scenie rewolucję, która recytuje na scenie martwo racjonalistyczne litanie. Intelektualna koncepcja dramatu, starcie dwóch racji, dwóch postaw, obu jednakowo bliskich, choć przeciwnych – rozpłynęła się w złym teatrze. W rytmie i metaforyczności, które – narzucone z zewnątrz – rozbiły rytm wewnętrzny dramatu i jego 1 2 3 4 Zygmunt Krasiński – Nie-boska komedia – Plan wydarzeń Ślub poety Oczarowanie Dziewicą – uosobienie poezji Pogoń za złudną marą Śmierć żony w szpitalu dla obłakanych Talent poetycki Orcia Utrata wzroku przez syna Wędrówka poety przez obóz rewolucjonistów Polityczna polemika Pankracego z hrabią Henrykiem Obrona Świętej Trójcy Tragiczna śmierć Orcia w okopach św. Trójcy Zwycięstwo rewolucjonistów Samobójstwo hrabiego (skacze w przepaść) Śmierć Pankracego, rażonego blaskiem Chrystusa Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.